Açımlayıcı Faktör Analizi (Exploratory Factor Analysis, EFA)
🔍 Açımlayıcı Faktör Analizi (Exploratory Factor Analysis, EFA)
Amaç: Değişkenlerin arkasındaki gizli faktörleri keşfedin! Ölçüm değişkenlerinin arkasındaki temel faktörleri veya bileşenleri belirleyerek veri setinizin yapısal özelliklerini anlamlandırın.
📊 Veri Tipi: Sayısal (Numerical) değişkenlerle yapısal keşif yapın.
❓ Araştırma Sorusu: "Bir kişilik envanterindeki maddeler arasındaki temel faktörler nelerdir?"
🧪 Analiz Türü: Parametrik (Parametric) bir yaklaşım ile veri setinizdeki potansiyel faktörleri keşfedin.
📝 Varsayımlar:
- Değişkenler arasında yeterli korelasyon olduğu.
- Gözlemlerin multivaryant normal dağılıma (multivariate normal distribution) uyduğu.
💻 Programlar: Yapısal keşifler için SPSS ve R!
🌟 Başlıca Çıktılar: Faktör yükleri (factor loadings), öz-değerler (eigenvalues), faktör dönüşümleri (factor rotations) ve faktör yapı matrisi.
🔄 Alternatif: Doğrulayıcı Faktör Analizi (Confirmatory Factor Analysis, CFA) - "Belirli bir faktör yapısını test etmek istiyor musunuz? Bu yöntemle model uyumunu değerlendirin!"
Açımlayıcı Faktör Analizi, bir dizi gözlenen değişkenin arkasında olası gizli yapıları keşfetmek için kullanılan istatistiksel bir tekniktir. Özellikle psikoloji, eğitim, sosyal bilimler ve pazar araştırmaları gibi alanlarda, bir ölçüm aracının ya da anketin yapısal özelliklerini anlamak için yaygın olarak kullanılır. EFA, ölçülen değişkenleri daha az sayıda faktörle temsil ederek, bu değişkenlerin nasıl gruplandığını ve hangi faktörlere yüklandığını belirler. Bu, ölçüm araçlarının geçerlilik ve güvenilirlik analizlerinde kritik bir adımdır.